احمد جنتی

احمد جنتی (۱۳۰۵ش) از فقیهان شورای نگهبان، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و رئیس کنونی مجلس خبرگان رهبری در ایران. او نزد آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، آیت‌الله گلپایگانی و سید محمد حجت کوه‌کمری تحصیل کرد. احمد جنتی به پیروی از امام خمینی، مبارزات سیاسی را از سال ۱۳۴۲ش آغاز کرد و تا ۱۳۵۷ش ادامه داد.

احمد جنتی چند کتاب حدیثی و اخلاقی و از جمله تحف العقول و «الزواج فی الاسلام» را به زبان فارسی ترجمه کرده‌ است. محمدمهدی شب‌زنده‌دار، از فقهای شورای نگهبان، از شاگردان او است. جنتی از موافقان ایده رهبریِ فردی است و رهبری شورایی را باعث اختلاف و شکست در مدیریت جامعه می‌داند.

زندگی‌نامه

احمد جنتی ۳ اسفند ۱۳۰۵ش در روستای لادان اصفهان به دنیا آمد. پدرش مُلاهاشم، از شاگردان رحیم ارباب و سید علی نجف‌آبادی و روحانی مورد اعتماد مردم بود و در اصفهان به تدریس علوم حوزوی مشغول بود. مادرش جلسات مذهبی را اداره و قرآن و برخی از کتب دینی را تدریس می‌کرد.

به گفته جنتی، دوران کودکی و نوجوانی او و خانواده‌اش از لحاظ اقتصادی بسیار فقیرانه گذشته و از پانزده سالی که در دوره رضاخان زندگی کرده، به‌عنوان دوران دین‌ستیزی، کشف حجاب، ترس، تعطیلی مدارس دینی و مساجد، نومیدی، غربزدگی و ممنوعیت سوگواری برای امام حسین(ع) یاد کرده‌ است.

تحصیلات حوزوی

احمد جنتی دروس حوزوی را در حوزه علمیه اصفهان تا سال ۱۳۲۴ش در نزد پدرش و استادان آن حوزه نظیر حیدرعلی صلواتی، روح‌الله امامی، سید محمدباقر ابطحی و احمد فیاض گذراند. او پس از تکمیل مقدمات به حوزه علمیه قم رفت و دروس خود را نزد افرادی چون محمد صدوقی و سید رضا بهاءالدینی ادامه داد. جنتی، دروس خارج فقه و خارج اصول را از آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، آیت‌الله گلپایگانی و سید محمد حجت کوه‌کمری فرا گرفت و از دروس رحیم ارباب نیز استفاده کرد.

احمد جنتی همچنین چهارده سال در مدرسه حقانی قم، دروس دوره مقدمات و سطح را تدریس کرده‌ است. محمدمهدی شب‌زنده‌دار، از فقهای شورای نگهبان نیز یکی از شاگردان احمد جنتی در دروس مقدمات و سطح بوده‌ است.

مبارزه سیاسی

فعالیت سیاسی احمد جنتی به پیروی از امام خمینی از سال ۱۳۴۲ش آغاز شد و تا سال ۱۳۵۷ش ادامه یافت؛ شرحی از این مبارزات در جلد ۶۱ از مجموعه یاران امام به روایت اسناد ساواک منتشر شده‌ است. او در طول مبارزه، چهار بار دستگیر و زندانی شد. نخستین بار در ۱۳۴۵ش به همراه افرادی چون محمد منتظری، احمد آذری قمی و حسین نوری همدانی در زندان قزل‌قلعه زندانی شد. در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ش نیز سه مرتبه دیگر دستگیر و مدتی را در زندان به‌سر برد. وی در ۱۳۵۱ش به مدت سه سال به اسدآباد همدان تبعید شد.

احمد جنتی، به همراه جمع دیگری از استادان حوزه علمیه قم، یکی از امضاکنندگان پیام تسلیتی بود که در ۱۴ خرداد ۱۳۴۹ش پس از درگذشت آیت‌الله حکیم خطاب به امام خمینی نوشته شد. علاوه بر این، وی یکی از دوازده استاد حوزه بود که در ۲۰ خرداد ۱۳۴۹ش، یادداشتی مبنی بر تأیید شایستگی امام خمینی برای تصدی مرجعیت نگاشتند. جنتی همچنین یکی از مؤسسان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است.

مسئولیت‌ها

پس از انقلاب اسلامی ایران، مسئولیت‌های متعددی از سوی امام خمینی و آیت الله سید علی خامنه‌ای به آیت‌الله جنتی واگذار شد.

• عضو فقهای شورای نگهبان: احمد جنتی در سال ۱۳۵۸ش از سوی امام خمینی به عنوان فقیه به عضویت شورای نگهبان درآمد. او در تمام ادوار شورای نگهبان عضویت داشته و اکنون نیز دبیر این شورا است.

• قاضی دادگاه‌های انقلاب اسلامی: جنتی از سوی امام خمینی به قضاوت در دادگاه‌های انقلاب اسلامی تهران، خوزستان، اصفهان و اراک منصوب شد.
• امامت جمعه: احمد جنتی امام جمعه موقت تهران، قم، اهواز و کرمانشاه را بر عهده داشته‌ است. او در ۲۰ اسفند ۱۳۹۶ش پس از ۲۵ سال امامت جمعه تهران از امامت جمعه این شهر کناره‌گیری کرد.
• عضو مجلس خبرگان رهبری: او نماینده مردم استان خوزستان در دوره‌های اول و دوم و نماینده مردم تهران در دوره‌های سوم، چهام و پنجم در مجلس خبرگان رهبری بوده‌ است. همچنین در پنجمین دوره مجلس خبرگان در ۴ خرداد ۱۳۹۵ش به ریاست این مجلس انتخاب شد.
• ریاست سازمان تبلیغات اسلامی: احمد جنتی در ۱۴ فروردین ۱۳۶۸ش با حکم امام خمینی به ریاست سازمان تبلیغات اسلامی منصوب شد. او در ۸ تیر ۱۳۷۱ش از این سمت استعفا داد.
• عضو شورای بازنگری قانون اساسی: در ۴ اردیبهشت ۱۳۶۸ش، ۲۰ نفر از جمله احمد جنتی از سوی امام خمینی به عنوان اعضای شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران منصوب شدند تا نواقص و اشکالات قانون اساسی مصوّب ۱۳۵۸ش در محدوده ۸ مسئله از جمله مسئله رهبری، تمرکز در مدیریت قوه مجریه و قوه قضاییه و صدا و سیما، تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام و راه بازنگری در قانون اساسی را حداکثر به مدت ۲ ماه بررسی کنند.
• عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت: احمد جنتی در ۹ بهمن ۱۳۷۰ش از سوی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان یکی از اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت منصوب شد.
• نمایندگی در امور بوسنی و هرزگوین: بعد از رأی مردم بوسنی و هرزگوین به استقلال این کشور در سال ۱۳۷۰ش و وقوع جنگ‌های خونین و نسل‌کشی گسترده بر ضدّ مسلمانان، احمد جنتی به‌عنوان نماینده رهبر جمهوری اسلامی برای کمک‌رسانی به مردم بوسنی و هرزگوین انتخاب شد.
• نمایندگی در اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان: آیت‌الله خامنه‌ای در ۲۴ اسفند ۱۳۶۸ش احمد جنتی را به‌عنوان نماینده خود در اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان منصوب کرد. او در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۷۸ش از این مسئولیت کناره‌گیری کرد.

دیدگاه‌ها

برخی از آرای احمد جنتی دربارهٔ مسائل داخلی ایران، بین‌الملل و جهان اسلام عبارت است از:

نقد طرح رهبری شورایی

احمد جنتی مخالف رهبری شورایی در ایران است. او در سال ۱۳۶۸ش در مجلس خبرگان رهبری، امام خمینی را موافق رهبری فردی دانست که در نامه‌ای به علی مشکینی و در مذاکرات خصوصی با افراد مختلف، به آن اشاره کرده‌ است. او طرح رهبری شورایی را به معنای حذف و تعطیلی نهاد رهبری و باعث اختلاف و شکست در مدیریت جامعه می‌دانست. همچنین معتقد بود شورای رهبری با امتیازات و محدودیت‌های مختلف نمی‌تواند جایگزین ویژگی‌های یک فرد شود. به گفته محمدصادق حائری شیرازی سخنان احمد جنتی در جلسه مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۶۸ش، در حذف طرح رهبری شورایی و ترجیح رهبری فردی و در نتیجه، انتخاب سید علی حسینی خامنه‌ای تأثیرگذار بود.

روز قدس

احمد جنتی، روز قدس را عرصه نمایش قدرت امت اسلامی در حمایت از مردم فلسطین و اعلام برائت از جبهه استکبار و اسرائیل دانسته‌است. به گفته او وعده قطعی الهی مبنی بر افول آمریکا و اسرائیل در منطقه، با جهاد و مقاومت اسلامی حاصل می‌شود. او از ملت‌های مسلمان به‌ویژه ملت ایران خواست که با زنده نگه داشتن آرمان قدس، از مردم فلسطین حمایت کنند.

آثار علمی

احمد جنتی تألیف مستقلی ندارد و آثارش ترجمه برخی کتاب‌ها مانند تحف العقول، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات و الإیقاظ من الهجعة بالبرهان علی الرجعة از عربی به فارسی است. وی همچنین کتاب الزواج فی الاسلام نوشته علی مشکینی را با عنوان ازدواج در اسلام و کتاب تحریر المواعظ العددیة او را با عنوان «نصایح: سخنان چهارده معصوم (ع)» به فارسی ترجمه کرده‌ است.

پانویس

منابع

پیوند به بیرون